zondag 11 september 2011

Egyptisch museum te Berlijn komt met tentoonstelling "Armarna 2012"

Het Egyptisch museum te Berlijn wil met een nieuwe tentoonstelling getiteld "Armarna 2012" in 2012 de 100ste verjaardag van de vondst van het beroemde borstbeeld van Nefertiti vieren.


Nefertiti (ook wel Nefertete of Nofretete) leefde in het midden van veertiende eeuw v.C. en was de echtgenote van farao Amenhotep IV/Achnaton. Ze is vooral bekend vanwege het prachtige borstbeeld dat in 1912 door een team Duitse archeologen olv Ludwig Borchard werd ontdekt in Tell el-Amarna, het vroegere Achet-Aton. Het borstbeeld is gevonden in wat waarschijnlijk de werkplaats was van beeldhouwer Toetmozes en wordt dan ook aan deze beeldhouwer toegeschreven.

Het beeld is gemaakt van kalksteen en is een van de weinige Oudegyptische beelden die nog de oorspronkelijke pleister- en verflaag bezit. Het beeld is volledige symmetrisch en de kleuren doen zeer natuurlijk en levensecht aan. De pupil van het rechteroog is ingelegd met zwart obsidiaan en is bevestigd met bijenwas. De pupil van linkeroog ontbreekt, mogelijk was het beeld nog niet af of werd het gebruikt als model voor andere portretten. Nefertiti draagt haar karakteristieke blauwe kroon met een gouden diadeem dat met een kleurig lint lijkt te zijn vastgestrikt. De ureaus of cobra aan de voorzijde is afgebroken, net als de oren, die duidelijk hebben geleden van de tand de tijds. De brede halskraag kent een bloemenpatroon.

Uiteraard bestaat er over een beroemd beeld als dit ook een controverse. De Zwitserse kunsthistoricus Henri Stierlin denkt dat het beeld een vervalsing is. Stierlin zegt dat Egyptenaren de schouders van hun beeld normaal horizontaal afhakten en bij dit beeld is dat verticaal gebeurd. Bovendien is het vreemd dat het linkeroog ontbreekt, iets dat de Egyptenaren niet snel deden omdat ze beelden zagen als echte personen. De meeste Egyptologen vinden deze theorie echter niet erg geloofwaardig. Voormalig directeur van het Egyptisch museum in Berlijn, Dietrich Wildung, doet de theorie van Stierlin af als onzin. Bij onderzoek is gebleken dat het borstbeeld geen sporenelementen bevat van moderne stoffen. Het beeld kan daarom niet in 1912 zijn gemaakt, omdat het met de stand van de wetenschap toen onmogelijk zou zijn geweest een dergelijk goede vervalsing te maken.
Overigens heeft de Egyptische overheid, bij monde van voormalig minister van antiquiteiten Zahi Hawass, een poging gedaan het beeld terug te laten keren naar Egypte. Berlijn heeft echter tot nu toe geweigerd op dat verzoek in te gaan.