maandag 27 december 2010

Oudegyptische feeststress

Tijdens de voorbereidingen voor de kerst vroeg ik me af of de oude Egyptenaren ook onder feestdagenstress gebukt gingen. Hierbij twee excerpten uit brieven uit Deir el-Medina over voorbereidingen van feestelijkheden:
1.
Met het oog op: ik stuur je hierbij via politieman Pa-sar:
2 koeken van 1/10 oipe graan
5 deben wierook
en opnieuw, 5 deben wierook
(op) de dag van je offer aan Amon tijdens het mooie feest van het woestijndal. Ze geven me niets wat jij me gezonden hebt.
(Nr 127 uit Catalogue des ostraca hiératiques non-littéraires de Deir el-Médineh, nos. 1-456; J. Cerny, Cairo 1935-1951)

2.
Wat je hebt ontvangen via wasman Ka: 1 groot brood. Zend mij wat huid en wat verf en wat wierook; en stuur ons groente en bloemen (op) dag 18 omdat ze een plengoffer brengen op dag 19.
(Nr 551 uit Catalogue des ostraca hiératiques non-littéraires de Deir el-Médineh, nos. 624-705; J. Cerny, Cairo 1970)

Genoeg voorbereidingen zo te lezen met de nodige irritatie over dingen die niet op tijd zijn aangekomen.

Dappere maar gevaarlijke kattenactie


Oude Egyptenaren vereerden katten om allerlei redenen. Een belangrijke reden was waarschijnlijk dat katten slangen en daarmee de vijanden van de zonnegod aanvielen. Dat katten echt tot rare dingen in staat zijn, laat dit filmpje zien.
Hoewel de krokodil geen vijand is van de zonnegod, maakte de onverschrokkenheid van de kat mogelijk ook in het Oude Egypte veel indruk.
Overigens worden krokodillen verbonden met de zonneloop. De krokodil was onderwerp van een van de voorstellingen van de nachtelijke vaart van de zon. De krokodil zou in de idee van de Egyptenaren 's avonds de zon inslikken om deze 's ochtends weer via zijn buik te baren. Deze voorstelling is waarschijnlijk deels gebaseerd op de vreemde gewoonte van krokodillen om 's avonds uit het water te komen om vervolgens met de bek wijd opengesperd langs de kant te gaan zitten. Ze proberen op deze manier mogelijk wat af te koelen. Ook het feit dat krokodillen 's nacht onderduiken en alleen de neusgaten boven het wateroppervlak laten uitsteken, zal de idee dat krokodillen iets met de nachtelijke vaart van de zon door de onderwereld (en over de onderaardse Nijl) van doen hebben, zeker kracht hebben bijgezet.
Toevoeging op 30 december 2010: ik heb net van mijn zus in Madagaskar gehoord dat haar rode kater Batara vannacht plotseling is overleden. Mogelijk door een schorpioenenbeet. Helaas overleven niet alle poezen hun dappere avonturen.